HÀNG HÓA XUẤT NHẬP KHẨU BỊ KIỂM TRA SAU THÔNG QUAN, DOANH NGHIỆP CẦN BIẾT GÌ?

Khi hàng hóa đã được thông quan, nhiều doanh nghiệp thường có tâm lý an tâm rằng quá trình nhập khẩu – xuất khẩu đã hoàn tất. Tuy nhiên, trên thực tế, cơ quan hải quan vẫn có quyền tiến hành kiểm tra sau thông quan (KTSTQ) nhằm đảm bảo việc tuân thủ các quy định pháp luật về hải quan, thuế và thương mại.

Vậy điều gì sẽ xảy ra nếu hàng hóa đã thông quan nhưng sau đó bị kiểm tra lại? Những rủi ro nào doanh nghiệp có thể phải đối mặt? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Kiểm Tra Sau Thông Quan Là Gì?

Kiểm tra sau thông quan là hoạt động do cơ quan hải quan thực hiện sau khi lô hàng đã được thông quan, nhằm đánh giá tính trung thực của việc khai báo hải quan, xác định việc chấp hành pháp luật hải quan của doanh nghiệp.

Việc kiểm tra có thể diễn ra tại trụ sở hải quan hoặc tại địa điểm của doanh nghiệp như văn phòng chính, kho hàng, nhà máy sản xuất…

Các Hình Thức Kiểm Tra Có Thể Diễn Ra

Trong quá trình kiểm tra sau thông quan, cơ quan hải quan có thể áp dụng một hoặc nhiều hình thức sau:

1. Kiểm tra hồ sơ chứng từ

Cơ quan hải quan sẽ rà soát tính đầy đủ, hợp pháp và chính xác của toàn bộ hồ sơ liên quan đến lô hàng, bao gồm: tờ khai hải quan, hợp đồng thương mại, hóa đơn, vận đơn, chứng nhận xuất xứ (C/O), giấy phép nhập khẩu (nếu có), bảng kê chi tiết hàng hóa, sổ sách kế toán và các tài liệu nội bộ liên quan đến việc nhập khẩu/xuất khẩu.

2. Kiểm tra thực tế hàng hóa (nếu cần thiết)

Trong trường hợp nghi ngờ về sự phù hợp giữa khai báo và thực tế, cơ quan hải quan có thể tiến hành kiểm tra lại hàng hóa, nếu hàng vẫn còn lưu giữ. Họ sẽ đối chiếu về số lượng, chất lượng, chủng loại, mã HS, trị giá hải quan, mục đích sử dụng và thông số kỹ thuật của hàng hóa.

3. Yêu cầu giải trình, cung cấp thông tin bổ sung

Doanh nghiệp có thể được yêu cầu cung cấp thêm các tài liệu, văn bản giải trình nhằm làm rõ những điểm chưa phù hợp trong hồ sơ khai báo. Những thông tin này có thể bao gồm biên bản họp nội bộ, email trao đổi với đối tác, hoặc tài liệu kế toán nội bộ.

4. Kiểm tra tại trụ sở doanh nghiệp

Cơ quan hải quan có thể đến làm việc trực tiếp tại văn phòng, kho bãi, nhà máy của doanh nghiệp để kiểm tra thực tế hoạt động kinh doanh, đối chiếu hồ sơ khai báo với sổ sách kế toán và chứng từ lưu trữ.

Hậu Quả Có Thể Xảy Ra Nếu Phát Hiện Sai Phạm

Nếu trong quá trình kiểm tra phát hiện sai phạm, doanh nghiệp có thể đối mặt với một loạt hậu quả pháp lý và tài chính nghiêm trọng:

1. Truy thu thuế

Nếu doanh nghiệp khai báo sai dẫn đến thiếu số thuế phải nộp, cơ quan hải quan sẽ truy thu phần thuế còn thiếu, kèm theo tiền phạt chậm nộp (tính theo ngày) theo quy định của Luật Quản lý thuế.

2. Xử phạt hành chính

Tùy theo mức độ sai phạm, doanh nghiệp có thể bị xử phạt hành chính. Các hành vi bị xử phạt thường gặp bao gồm: khai sai mã HS, khai sai trị giá hải quan, không cung cấp đủ hồ sơ, không giải trình đúng thời hạn, hoặc vi phạm các quy định về kiểm tra chuyên ngành.

3. Ấn định thuế

Nếu doanh nghiệp không chứng minh được tính hợp lý của trị giá khai báo hoặc cơ quan hải quan có đủ căn cứ để nghi ngờ tính chính xác của khai báo, họ có quyền ấn định trị giá hải quan. Điều này đồng nghĩa với việc cơ quan chức năng sẽ tự xác định lại mức thuế mà doanh nghiệp phải nộp, thường là theo phương pháp tham chiếu hoặc trị giá giao dịch tương đương.

4. Chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra

Trong trường hợp có dấu hiệu phạm tội như trốn thuế quy mô lớn, buôn lậu, sử dụng hóa đơn giả… cơ quan hải quan sẽ chuyển hồ sơ vụ việc sang cơ quan công an hoặc cơ quan điều tra để xử lý theo quy định của pháp luật hình sự.

5. Ảnh hưởng đến uy tín và hoạt động kinh doanh

Doanh nghiệp từng bị kiểm tra sau thông quan và bị phát hiện sai phạm sẽ có khả năng bị đưa vào diện rủi ro cao, bị kiểm tra kỹ hơn trong các lô hàng tiếp theo. Điều này làm tăng chi phí, thời gian thông quan và ảnh hưởng đến uy tín trong mắt đối tác.

6. Các biện pháp khắc phục khác

Tùy theo tính chất vụ việc, doanh nghiệp có thể bị buộc tiêu hủy hàng hóa vi phạm, tái xuất lô hàng, nộp lại số lợi bất hợp pháp, hoặc thực hiện các nghĩa vụ tài chính bổ sung khác theo quyết định của cơ quan hải quan.

Doanh Nghiệp Nên Làm Gì Để Giảm Thiểu Rủi Ro?

Để tránh bị xử lý trong các đợt kiểm tra sau thông quan, doanh nghiệp cần thực hiện một số biện pháp chủ động như:

Rà soát kỹ hồ sơ khai báo trước khi nộp tờ khai hải quan.
Lưu trữ đầy đủ chứng từ giao dịch, hợp đồng, hóa đơn, vận đơn, biên bản kiểm tra nội bộ.
Phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận liên quan: xuất nhập khẩu, kế toán, pháp lý và kho vận.
Cập nhật kịp thời các quy định mới về chính sách thuế, mã HS, trị giá tính thuế và quy trình hải quan.
Thường xuyên tổ chức đào tạo nội bộ về nghiệp vụ khai báo và tuân thủ pháp luật hải quan.

Kết Luận

Kiểm tra sau thông quan là một phần tất yếu trong công tác quản lý nhà nước về hải quan. Việc hiểu rõ quy trình và hậu quả có thể xảy ra sẽ giúp doanh nghiệp chủ động phòng tránh rủi ro, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Thay vì lo lắng khi bị kiểm tra, hãy coi đó là cơ hội để rà soát lại hoạt động nội bộ và nâng cao khả năng tuân thủ – điều sẽ mang lại sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp trong dài hạn.

Nếu bạn cần hỗ trợ về pháp lý hay các thủ tục hải quan trong xuất nhập khẩu và tránh những sai sót khi xuất khẩu hàng hóa, hãy liên hệ với Smart Link Logistics để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng, hiệu quả. Chúng tôi tự hào là đơn vị với hơn 14 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực vận tải và sẽ đồng hành cùng bạn trong suốt hành trình.

Gọi vào hotline: 0902 964 982 để biết thêm thông tin chi tiết

Nếu bạn cần hỗ trợ về xuất nhập khẩu hàng hoá quốc tế thì có thể liên hệ team Smartlink Logistics chúng mình nhé, để được hướng dẫn tư vấn dịch vụ cũng như các thủ tục hải quan liên quan cần thiết.

SMART LINK: BEST SERVICE BEST YOU