VẬN ĐƠN HÀNG KHÔNG – CHỨNG TỪ TRONG VẬN CHUYỂN

Vận đơn đường hàng không (Airway Bill – AWB) là một chứng từ không thể thiếu trong quá trình vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không. Đây là văn bản được các hãng vận tải hàng không cấp cho chủ hàng, đóng vai trò quan trọng trong việc xác nhận lô hàng và đảm bảo tính hợp pháp trong quá trình vận chuyển. Hãy cùng Smart Link Logistics tìm hiểu kỹ hơn về AWB và những thông tin quan trọng liên quan đến loại chứng từ này!

 

1. Airway Bill (AWB) là gì?

Airway Bill (AWB), hay vận đơn hàng không, là một loại chứng từ vận chuyển có giá trị pháp lý, do hãng hàng không, đại lý hãng bay hoặc đơn vị giao nhận (freight forwarder) phát hành. AWB chứa đầy đủ thông tin về lô hàng, bao gồm chi tiết người gửi, người nhận, mô tả hàng hóa, trọng lượng, số lượng, điều kiện vận chuyển và các điều khoản liên quan.

Không chỉ là một giấy tờ xác nhận việc gửi và nhận hàng, AWB còn đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi hành trình lô hàng. Nhờ có vận đơn này, chủ hàng và các bên liên quan có thể dễ dàng kiểm tra thông tin vận chuyển và đảm bảo hàng hóa đến đúng thời gian, địa điểm.

 

2. Chức năng của vận đơn hàng không

AWB đảm nhận hai chức năng chính trong quá trình vận chuyển hàng hóa qua đường hàng không:

• Xác nhận giao hàng cho hãng vận tải: AWB là bằng chứng hợp pháp chứng minh rằng hàng hóa đã được giao cho hãng hàng không hoặc đại lý vận tải. Điều này giúp xác nhận trách nhiệm của bên vận chuyển trong việc giao nhận hàng.
• Thể hiện hợp đồng vận chuyển: AWB đóng vai trò là hợp đồng vận chuyển giữa người gửi hàng và hãng hàng không, xác định rõ các điều khoản vận chuyển, nghĩa vụ và quyền lợi của mỗi bên.

Ngoài ra, AWB cũng giúp theo dõi lô hàng trong suốt quá trình vận chuyển, hỗ trợ việc quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng AWB không phải là chứng từ sở hữu và không thể chuyển nhượng như vận đơn đường biển (Bill of Lading – B/L). Trong một số trường hợp, nếu thanh toán theo phương thức thư tín dụng (L/C), doanh nghiệp cần thực hiện thêm các thủ tục đặc biệt, chẳng hạn như yêu cầu ngân hàng ký hậu để có thể nhận hàng.

Vận đơn AWB thường được phát hành ngay sau khi hàng hóa được bàn giao cho hãng vận chuyển và hoàn thành thủ tục hải quan xuất khẩu. Do đặc thù vận chuyển hàng không có thời gian ngắn, AWB thường được gửi kèm theo hàng hóa để hỗ trợ thủ tục nhập hàng tại điểm đến diễn ra nhanh chóng.

 

3. Các loại vận đơn hàng không

Dựa trên đơn vị phát hành và cách thức gom hàng, AWB được phân thành các loại chính như sau:

Phân loại theo đơn vị phát hành:

• Vận đơn của hãng hàng không (Airlines AWB): Do hãng hàng không phát hành, có logo hoặc mã nhận diện riêng của hãng. Loại vận đơn này thường được sử dụng khi chủ hàng đặt chỗ trực tiếp với hãng bay.
• Vận đơn trung lập (Neutral AWB): Là mẫu vận đơn tiêu chuẩn do Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) phát hành, không mang thương hiệu của bất kỳ hãng hàng không nào. Neutral AWB thường được sử dụng bởi các công ty giao nhận khi họ gom hàng từ nhiều chủ hàng khác nhau.

 

Phân loại theo cách thức gom hàng:

• Vận đơn của người gom hàng (House AWB – HAWB): Do công ty giao nhận phát hành cho chủ hàng khi họ gom nhiều lô hàng lẻ thành một lô hàng lớn. HAWB chứa thông tin chi tiết về từng lô hàng nhỏ.
• Vận đơn chủ (Master AWB – MAWB): Được hãng hàng không cấp cho người gom hàng khi họ đặt chỗ trực tiếp với hãng bay. MAWB giúp quản lý và theo dõi toàn bộ lô hàng một cách hiệu quả hơn.

 

4. Phân biệt HAWB và MAWB

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai khái niệm HAWB (House Airway Bill) và MAWB (Master Airway Bill). Dưới đây là sự khác biệt cơ bản giữa chúng:

• HAWB: Do công ty giao nhận phát hành khi nhận hàng từ nhiều chủ hàng khác nhau. Loại vận đơn này chỉ có giá trị trong nội bộ giữa chủ hàng và đơn vị giao nhận.
• MAWB: Do hãng hàng không phát hành cho công ty giao nhận khi họ gom hàng và đặt chỗ với hãng bay. MAWB thể hiện mối quan hệ giữa hãng hàng không và công ty giao nhận.

 

5. Nội dung trên vận đơn hàng không

AWB bao gồm hai mặt với những thông tin quan trọng:

Mặt trước của AWB:

• Thông tin người gửi và người nhận hàng
• Số vận đơn (AWB Number) – mã số duy nhất để nhận diện lô hàng
• Điểm xuất phát và điểm đến
• Tên hãng vận tải hoặc đại lý giao nhận
• Mô tả chi tiết về hàng hóa (loại hàng, số lượng, trọng lượng, giá trị kê khai…)
• Thông tin về cước phí và phương thức thanh toán

Mặt sau của AWB:

• Các điều khoản và điều kiện vận chuyển
• Trách nhiệm của các bên liên quan
• Quy định về thời gian giao hàng và bảo hiểm hàng hóa
• Các điều khoản pháp lý và quy định về khiếu nại

6. Quy trình phát hành vận đơn hàng không

Quy trình phát hành AWB thường trải qua các bước sau:

1. Người gửi hàng bàn giao hàng hóa cho đơn vị vận tải.
2. Hãng hàng không hoặc đại lý phát hành AWB.
3. Hàng hóa được vận chuyển lên máy bay.
4. Người gửi hàng gửi bộ chứng từ cho người nhận.
5. Người nhận hàng đến sân bay, xuất trình giấy tờ và làm thủ tục nhận hàng.
6. Đại lý vận tải kiểm tra thông tin và giao hàng cho người nhận.

 

Kết luận

Vận đơn hàng không (AWB) đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính hợp pháp và thuận tiện cho quá trình vận chuyển hàng hóa qua đường hàng không. Việc hiểu rõ về AWB sẽ giúp doanh nghiệp quản lý lô hàng hiệu quả hơn, hạn chế rủi ro và đảm bảo hàng hóa được vận chuyển đúng kế hoạch.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan về Airway Bill và các quy trình liên quan. Nếu bạn cần hỗ trợ về dịch vụ logistics và vận chuyển hàng không, hãy liên hệ với Smart Link Logistics để được tư vấn chi tiết.