SAI SÓT KHI CHỌN MÃ LOẠI HÌNH HẢI QUAN VÀ CÁCH KHẮC PHỤC

Trong hoạt động xuất nhập khẩu, việc áp đúng mã loại hình hải quan là một trong những bước quan trọng nhất nhưng cũng là bước doanh nghiệp dễ mắc sai sót nhất. Chỉ một nhầm lẫn nhỏ trong mã loại hình có thể dẫn đến hệ quả lớn như chậm thông quan, ấn định thuế, truy thu thuế hoặc bị kiểm tra sau thông quan. Đặc biệt trong bối cảnh quản lý rủi ro của ngành hải quan ngày càng siết chặt, doanh nghiệp càng cần hiểu rõ bản chất, quy định và cách khắc phục sai sót khi chọn mã loại hình.

Dựa trên kinh nghiệm xử lý nhiều hồ sơ thực tế, Smart Link Logistics tổng hợp và phân tích toàn diện nguyên nhân dẫn đến việc chọn sai mã loại hình, các rủi ro đi kèm và hướng dẫn chi tiết quy trình khắc phục theo đúng quy định pháp luật. Bài viết giúp doanh nghiệp, nhân sự xuất nhập khẩu và logistics nâng cao mức độ tuân thủ, hạn chế sai sót và tối ưu thời gian thông quan.

1. Tầm Quan Trọng Của Việc Áp Đúng Mã Loại Hình Hải Quan

Mã loại hình không chỉ là một chỉ tiêu kỹ thuật. Đây là một trong các yếu tố định hình chính sách quản lý, nghĩa vụ thuế và quy trình xử lý của cơ quan hải quan đối với lô hàng.

1.1. Mã loại hình quyết định chế độ quản lý hàng hóa

Mỗi mã loại hình tương ứng với một mục đích nhập – xuất cụ thể. Chỉ cần chọn sai mã, bản chất của lô hàng có thể thay đổi.

Ví dụ:

Loại hình A11 áp dụng cho hàng nhập kinh doanh tiêu dùng và phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế.
Loại hình E31 áp dụng cho nguyên liệu nhập để sản xuất xuất khẩu và thuộc diện miễn thuế nhưng chịu giám sát chặt và báo cáo quyết toán.

Doanh nghiệp khai nhầm sẽ gây ra sự chênh lệch đối chiếu giữa mục đích khai báo và thực tế sử dụng, dẫn đến rủi ro khi kiểm tra sau thông quan.

1.2. Ảnh hưởng trực tiếp đến chính sách thuế

Hệ thống VNACCS đang tự động áp dụng thuế ưu đãi, miễn thuế hoặc không thu thuế dựa trên mã loại hình. Do đó, việc khai sai sẽ dẫn đến:

Nộp thừa thuế.
Hoặc hưởng sai ưu đãi thuế, gây truy thu và phạt chậm nộp.

Ví dụ điển hình: Doanh nghiệp chế xuất khai nhầm E13 thành A12, từ miễn thuế trở thành phải nộp thuế.

1.3. Cơ sở xác định luồng kiểm tra

Mã loại hình là một trong các tiêu chí phân luồng. Những mã có mức độ rủi ro cao hoặc không phù hợp lịch sử doanh nghiệp dễ bị kiểm tra thực tế hoặc kiểm tra hồ sơ.

2. Các Sai Sót Phổ Biến Khi Chọn Mã Loại Hình

Dưới đây là những nhầm lẫn thường gặp nhất trong thực tế, và cũng là những lỗi doanh nghiệp thường bị truy thu hoặc yêu cầu giải trình.

2.1. Nhầm giữa A11 và A12

A11: Nhập kinh doanh tiêu dùng (doanh nghiệp Việt Nam).
A12: Nhập kinh doanh của doanh nghiệp FDI có quyền nhập khẩu.

Nhầm lẫn xuất phát từ việc nhiều doanh nghiệp FDI cho rằng hàng hóa nhập để bán trực tiếp cũng là A11.

Hậu quả: bị yêu cầu sửa đổi tờ khai, ảnh hưởng chỉ số tuân thủ.

2.2. Nhầm E31 và E62

Đây là lỗi nghiêm trọng nhất.

E31: Doanh nghiệp sở hữu nguyên liệu.
E62: Nguyên liệu do đối tác nước ngoài cung cấp, doanh nghiệp chỉ gia công.

Nhầm lẫn khiến bản chất hợp đồng thay đổi hoàn toàn, dẫn đến sai lệch báo cáo quyết toán.

2.3. Lạm dụng G11

G11 áp dụng cho hàng tạm nhập tái xuất trong thời hạn và mục đích rõ ràng.

Sai phổ biến:

Nhập để sửa chữa nhưng khai G11 thay vì G13.
Nhập để bán nhưng khai G11 để tránh thuế.

Hậu quả: truy thu thuế và phạt hành chính.

2.4. Dùng H11 sai mục đích

H11 dành cho hàng hóa không kinh doanh, không phải quà biếu tặng.

Doanh nghiệp thường dùng H11 cho hàng mẫu có giá trị nhưng không thanh toán, dẫn đến nghi vấn về mục đích nhập khẩu.

3. Hậu Quả Pháp Lý Và Tài Chính Khi Khai Sai Mã Loại Hình

Khai sai mã loại hình có thể gây ra nhiều rủi ro:

3.1. Trước thông quan

Tờ khai bị từ chối.
Chuyển luồng Vàng hoặc Đỏ.
Tăng chi phí lưu kho, lưu bãi.

3.2. Sau thông quan

Xử phạt theo Nghị định 128/2020.
Truy thu thuế và phạt chậm nộp.
Giảm điểm tuân thủ khiến các tờ khai sau dễ bị kiểm tra thực tế.

4. Quy Trình Khắc Phục Sai Sót Mã Loại Hình Hải Quan

Tùy vào thời điểm phát hiện, quy trình xử lý có sự khác nhau.

4.1. Trường hợp phát hiện sai trước thông quan

Đây là trường hợp đơn giản nhất.

Các bước gồm:

Sửa bằng nghiệp vụ IDA/AMA.
Gửi lại tờ khai lên VNACCS.
Nộp công văn giải trình đến Chi cục Hải quan.

Công văn cần trình bày rõ:

Lý do sai sót.
Mã loại hình cũ và mã loại hình đúng.
Cam kết không tái phạm.

4.2. Trường hợp phát hiện sau thông quan

Đây là trường hợp phức tạp, đòi hỏi khai bổ sung hậu kiểm.

Quy trình:

Bước 1: Rà soát chứng từ

Xác định rõ mã loại hình đúng và nghĩa vụ thuế phát sinh.

Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ

Bao gồm:

Mẫu 03/KBS/GSQL.
Công văn giải trình.
Chứng từ liên quan như hợp đồng, invoice, C/O, tài liệu về mục đích sử dụng hàng hóa.

Bước 3: Nộp hồ sơ và làm việc với Hải quan

Hải quan sẽ xem xét:

Mục đích nhập khẩu.
Số thuế phải điều chỉnh.
Mức độ vi phạm.

Doanh nghiệp có thể bị truy thu thuế hoặc phạt, tùy mức độ.

5. Giải Pháp Hạn Chế Sai Sót Khi Chọn Mã Loại Hình

Để giảm thiểu rủi ro, doanh nghiệp cần:

Đào tạo định kỳ cho nhân sự XNK.
Xây dựng quy trình kiểm soát nội bộ.
Rà soát hợp đồng và chứng từ trước khi khai.
Hợp tác với đơn vị logistics có kinh nghiệm, đặc biệt với các loại hình phức tạp như E31, E62, G11.

Smart Link Logistics hỗ trợ tư vấn mã loại hình, kiểm tra hồ sơ và đồng hành doanh nghiệp trong các tình huống cần sửa tờ khai, khai bổ sung hoặc làm việc với cơ quan hải quan.

Kết luận

Sai sót trong việc lựa chọn mã loại hình là lỗi phổ biến nhưng hoàn toàn có thể hạn chế khi hiểu rõ quy định và bản chất của từng loại hình. Một quy trình khai báo đúng ngay từ đầu sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí, nâng cao chỉ số tuân thủ và hạn chế rủi ro khi kiểm tra sau thông quan.

Smart Link Logistics tiếp tục cập nhật những thay đổi mới nhất nhằm hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu vận hành hiệu quả, an toàn và đúng pháp luật.

Nếu bạn cần hỗ trợ về pháp lý hay các thủ tục hải quan trong xuất nhập khẩu và tránh những sai sót khi xuất khẩu hàng hóa, hãy liên hệ với Smart Link Logistics để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng, hiệu quả. Chúng tôi tự hào là đơn vị với hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực vận tải và sẽ đồng hành cùng bạn trong suốt hành trình.

Gọi vào hotline: 0902 964 982 để biết thêm thông tin chi tiết

Nếu bạn cần hỗ trợ về xuất nhập khẩu hàng hoá quốc tế thì có thể liên hệ team Smartlink Logistics chúng mình nhé, để được hướng dẫn tư vấn dịch vụ cũng như các thủ tục hải quan liên quan cần thiết.

SMART LINK: BEST SERVICE BEST YOU