TƯ VẤN XUẤT KHẨU NÔNG SẢN LẦN ĐẦU: QUY TRÌNH, BAO BÌ ĐẾN LỰA CHỌN THỊ TRƯỜNG PHÙ HỢP

Việt Nam là một trong những quốc gia có thế mạnh lớn về nông sản với nhiều mặt hàng chất lượng cao như: gạo, cà phê, hạt tiêu, trái cây, rau củ… Tuy nhiên, với những doanh nghiệp hoặc hợp tác xã xuất khẩu nông sản lần đầu, việc nắm rõ quy trình, yêu cầu bao bì và lựa chọn thị trường phù hợp là yếu tố then chốt giúp hạn chế rủi ro và đảm bảo lô hàng đầu tiên diễn ra thuận lợi.

Quy trình xuất khẩu nông sản – cần chú ý điều gì?

Đối với người mới bắt đầu, quy trình xuất khẩu nông sản có thể chia thành 6 giai đoạn chính. Mỗi giai đoạn đều có những điểm cần đặc biệt lưu ý:

Bước 1: Xác định mặt hàng và tìm hiểu thị trường

Chọn loại nông sản có thế mạnh về sản lượng và chất lượng (ví dụ: xoài, thanh long, chanh, chôm chôm…).
Tìm hiểu thị hiếu, tiêu chuẩn nhập khẩu của từng quốc gia: loại trái cây nào được ưa chuộng, quy cách đóng gói ra sao, yêu cầu kiểm dịch thế nào.
Cần xác định thị trường mục tiêu ngay từ đầu để chuẩn bị hồ sơ phù hợp (ví dụ: Mỹ, Trung Quốc, EU, Nhật Bản có yêu cầu rất chặt chẽ về an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc).

Bước 2: Chuẩn bị mã vùng trồng và mã cơ sở đóng gói

Đây là bước quan trọng nhất trong xuất khẩu nông sản hiện nay.

Mã vùng trồng (Plantation Code): Là mã số do Cục Bảo vệ Thực vật cấp, giúp cơ quan nhập khẩu truy xuất được nguồn gốc sản phẩm.
- Điều kiện để được cấp mã vùng trồng: phải có nhật ký canh tác, quy trình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật rõ ràng, không vượt ngưỡng tồn dư hóa chất.
Mã cơ sở đóng gói (Packing House Code): Là mã dành cho nhà xưởng hoặc kho đóng gói nông sản, đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh, kiểm soát côn trùng, quy trình bảo quản phù hợp.

Lưu ý: Nếu không có mã vùng trồng hoặc mã cơ sở đóng gói được công nhận, sản phẩm sẽ không được phép xuất khẩu sang nhiều thị trường lớn như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Úc, EU.

Bước 3: Thu hoạch, sơ chế và xử lý sau thu hoạch

Sản phẩm phải đạt tiêu chuẩn về độ chín, kích cỡ, màu sắc và không bị dập nát.
Các công đoạn sơ chế (rửa, phân loại, xử lý nhiệt hoặc hơi nước…) phải tuân thủ tiêu chuẩn từng thị trường.

Ví dụ: xoài xuất Mỹ phải xử lý hơi nước nóng (VHT); thanh long xuất Nhật Bản phải qua chiếu xạ.

Bước 4: Kiểm dịch và chứng nhận chất lượng

Nông sản xuất khẩu phải có Giấy kiểm dịch thực vật (Phytosanitary Certificate) hoặc Giấy kiểm dịch động vật (Veterinary Certificate) tùy loại hàng.
Ngoài ra, có thể cần thêm: Giấy chứng nhận VietGAP/GlobalGAP, Chứng nhận xuất xứ (C/O), Kết quả kiểm nghiệm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.

Bước 5: Ký hợp đồng và làm thủ tục xuất khẩu

Ký hợp đồng xuất khẩu (Sales Contract) rõ ràng các điều khoản về Incoterms, phương thức thanh toán, điều kiện bảo quản.
Chuẩn bị chứng từ hải quan: Invoice, Packing List, Bill of Lading, C/O, Giấy kiểm dịch, Hợp đồng thương mại.
Tiến hành khai hải quan và thông quan.

Bước 6: Vận tải Logistics

Chọn phương thức vận chuyển phù hợp: đường biển (đối với hàng số lượng lớn), đường hàng không (với hàng dễ hỏng).
Đảm bảo chuỗi lạnh (cold chain) duy trì chất lượng sản phẩm.
Sau khi giao hàng, cần theo dõi phản hồi khách hàng để rút kinh nghiệm cho những lô hàng sau.

Bao bì – Yếu tố quyết định từ ban đầu

Bao bì không chỉ là lớp bảo vệ nông sản mà còn là công cụ quảng bá thương hiệu và chứng minh chất lượng trong mắt đối tác quốc tế. Khi thiết kế bao bì cho xuất khẩu, cần chú ý:

Chất liệu: nên chọn loại bao bì thân thiện môi trường, chịu được nhiệt độ và độ ẩm cao/thấp trong quá trình vận chuyển.
Kích thước & trọng lượng: tùy theo quy định từng nước nhập khẩu. Ví dụ, Nhật Bản thường yêu cầu đóng gói nhỏ (0,5 – 2kg/hộp), còn Trung Đông chuộng thùng lớn 5 – 10kg.
Nhãn mác: cần ghi rõ
- Tên sản phẩm
- Xuất xứ: “Product of Vietnam”
- Ngày đóng gói, hạn sử dụng
- Mã vùng trồng hoặc mã đóng gói (nếu có)
- Thông tin nhà sản xuất, nhà xuất khẩu
- Tiêu chuẩn (VietGAP/GlobalGAP, Organic nếu có).

Một bao bì đẹp, đầy đủ thông tin và đạt chuẩn không chỉ giúp thông quan dễ dàng mà còn tăng giá trị sản phẩm trên kệ quốc tế.

Lựa chọn thị trường – đi từ “dễ” đến “khó”

Đối với người xuất khẩu lần đầu, việc chọn thị trường phù hợp là bước đi chiến lược. Dưới đây là gợi ý phân loại thị trường dễ và khó dựa trên yêu cầu kỹ thuật và rào cản nhập khẩu:

Mức độ	Thị trường	Đặc điểm nổi bật	Yêu cầu chính
Dễ	UAE, Trung Đông, Ấn Độ	Thị trường tiêu thụ mạnh, ưa chuộng nông sản nhiệt đới, thủ tục nhập khẩu tương đối linh hoạt	Chứng nhận vệ sinh, bao bì rõ ràng, hạn chế dư lượng hóa chất
Trung bình	Campuchia, Lào, Singapore, Malaysia	Gần Việt Nam, thuận lợi vận chuyển; yêu cầu trung bình về truy xuất nguồn gốc	Giấy kiểm dịch, CO, chất lượng đồng đều
Khó	Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, EU, Úc	Tiêu chuẩn kỹ thuật cao, quy trình kiểm tra nghiêm ngặt, yêu cầu mã vùng trồng, mã đóng gói	Phải có mã vùng trồng được công nhận, xử lý chiếu xạ/hơi nước, chứng nhận GAP, kiểm nghiệm dư lượng thuốc

Hiện nay, Việt Nam đã có mã vùng trồng được cấp cho nhiều loại trái cây xuất khẩu như: thanh long, xoài, chanh dây, nhãn, vải, chuối… Tuy nhiên, không phải tất cả mã đều được chấp nhận cho mọi thị trường – mỗi quốc gia có danh sách mã vùng được phê duyệt riêng.

Xuất khẩu nông sản lần đầu không chỉ là hành trình thương mại, mà còn là bước ngoặt nâng tầm giá trị nông sản Việt. Một doanh nghiệp chuẩn bị đầy đủ về quy trình, bao bì, chứng từ và lựa chọn thị trường phù hợp sẽ dễ dàng mở rộng thị trường quốc tế, xây dựng uy tín thương hiệu và tạo nền tảng vững chắc cho những lô hàng tiếp theo.

Tại Smart Link Logistics, chúng tôi sẵn sàng tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu mặt hàng nông sản lần đầu. Với đội ngũ dày dặn kinh nghiệm, đã handle thành công nhiều lô hàng cho doanh nghiệp trẻ xuất khẩu lần đầu, đặc biệt là hàng trái cây, nông sản. Để được tìm hiểu và tư vấn chi tiết hãy liên hệ với chúng tôi.

Nếu bạn cần hỗ trợ về pháp lý hay các thủ tục hải quan trong xuất nhập khẩu và tránh những sai sót khi xuất khẩu hàng hóa, hãy liên hệ với Smart Link Logistics để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng, hiệu quả. Chúng tôi tự hào là đơn vị với hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực vận tải và sẽ đồng hành cùng bạn trong suốt hành trình.

Gọi vào hotline: 0902 964 982 để biết thêm thông tin chi tiết

Nếu bạn cần hỗ trợ về xuất nhập khẩu hàng hoá quốc tế thì có thể liên hệ team Smartlink Logistics chúng mình nhé, để được hướng dẫn tư vấn dịch vụ cũng như các thủ tục hải quan liên quan cần thiết.

SMART LINK: BEST SERVICE BEST YOU